Οι διαφορές μεταξύ των επιμέρους κρυπτόνομισμάτων και πώς μπορεί να αποφύγει κάποιος τις παγίδες.Τι είναι τα stable coins και τα privacy coins. Πώς λειτουργούν τα smart contracts.
Ξεπέρασαν τις 3.000 τα κρυπτονομίσματα που έχουν κάνει δημόσια εγγραφή και διαπραγματεύονται στα ανταλλακτήρια. Παρ’ όλα αυτά, ελάχιστοι αντιλαμβάνονται τις διαφορές που έχει το Bitcoin με το Ethereum ή κάποιο άλλο κρυπτονόμισμα. Απορούν πώς είναι δυνατόν οι κυβερνήσεις να μπορούν να απαγορεύσουν το Libra, όμως δεν μπορούν να αγγίξουν το Bitcoin;
Ένας τρόπος να αποφύγουμε τις παγίδες και να εκμεταλλευτούμε τη δυναμική του χώρου είναι να αναζητούμε και να επιλέγουμε κλάδους. Ναι, έχουν κλάδους τα κρυπτονομίσματα, όπως συμβαίνει και με τις μετοχές. Και βέβαια, αν αναγνωρίσουμε κάποιον κλάδο, δεν βάζουμε όλα μας τα λεφτά εκεί, σαν τον ερασιτέχνη παίκτη του πόκερ που νομίζει ότι έχει καλό φύλλο.
Η πιο γνωστή κατηγορία αφορά τα ηλεκτρονικά μετρητά (Bitcoin, Litecoin, Dogecoin). Εδώ η βασική παράμετρος που θα κρίνει τους κινητές είναι η υιοθεσία. Ποιο νόμισμα θα επιτύχει τις συναλλαγές πιο εύκολα, πιο γρήγορα, πιο αξιόπιστα. Γιατί χρειαζόμαστε τέτοιου είδους ψηφιακά νομίσματα; Αφού έχουμε ήδη ηλεκτρονικές πληρωμές με τις κάρτες, τι παραπάνω μπορούν να μας προσφέρουν τα κρυπτονομίσματα;
Εύλογα τα ερωτήματα, αλλά η απάντηση είναι απλή: Οι σημερινές ψηφιακές πληρωμές έχουν ένα τεράστιο μειονέκτημα. Ανεβάζουν τις τιμές. Ο καταστηματάρχης πληρώνει στην τράπεζα και στις εταιρίες καρτών ένα μερίδιο από τις εισπράξεις του. Μπορεί να μην το βλέπουμε ως καταναλωτές, αλλά αυτά τα κόστη συμπεριλαμβάνονται στην τιμή του προϊόντος που μας πουλάει. Η ανάγκη υπάρχει για αλλαγή του καθεστώτος. Ο τρόπος είναι προς διερεύνηση.
Ο κλάδος διαθέτει δύο ειδικές υποκατηγορίες: τα stable coins και τα privacy coins. Τα πρώτα είναι ψηφιακά νομίσματα που έχουν κάλυψη σε κάποιο άλλο περιουσιακό στοιχείο, όπως ο χρυσός ή καθιερωμένο νόμισμα, όπως το δολάριο. Το πιο δημοφιλές είναι το Tether, που έχει κλειδωμένη ισοτιμία 1 προς 1 με το δολάριο.
Τα privacy coins εξειδικεύονται στο να διαφυλάττουν την ιδιωτικότητα των συναλλαγών. Τα πιο γνωστά είναι το Monero και το Z cach. Δεν κρατάνε αρχείο όπου δημοσιοποιούνται, έτσι δεν είναι ορατές από τις αρχές ή την εφορία. Αυτή η κατηγορία αποτελεί τον εφιάλτη κάθε κυβέρνησης. Εκτός από το κρίσιμο θέμα των παράνομων δραστηριοτήτων, υπάρχει το ζήτημα της φοροδιαφυγής. Η ανάγκη να υπάρχουν εντελώς ανώνυμες συναλλαγές σημαίνει εξασφαλισμένη ζήτηση για αυτού του τύπου τα νομίσματα. Από την άλλη, όμως, οι κυβερνήσεις αυτό είναι το πρώτο που σχεδιάζουν να απαγορεύσουν. Κάθε εθνικό νόμισμα έχει σαν κάλυψη τα μελλοντικά έσοδα από τη φορολογία. Αν υπάρχει διαρροή, απειλείται η ίδια του η ύπαρξη. Ήδη έχουν υπάρξει ανταλλακτήρια που έχουν αποβάλει κάποια privacy coins, θέλοντας να συμμορφωθούν με τους κανονισμούς.
Η επόμενη μεγάλη κατηγορία συμπεριλαμβάνει τα κρυπτονομίσματα που έχουν τα λεγόμενα smart contracts. Τι είναι τα έξυπνα συμβόλαια που τα κάνει τόσο σημαντικά; Ένας κώδικας που τρέχει πάνω στο blockchain και περιέχει ένα πακέτο κανονισμών, του τύπου «όταν συμβαίνει το Α, ενεργοποιείται μια δράση, η Β». Φανταστείτε πως λειτουργεί σαν ένα μηχάνημα αυτόματου πωλητή. Όταν βάζουμε το ποσό των χρημάτων που ζητάει, πατάμε το κουμπί και το μηχάνημα αντιλαμβάνεται ποιο προϊόν θα πρέπει να παραδώσει.
Τα έξυπνα συμβόλαια ώθησαν τον χώρο των crypto ένα καθοριστικό βήμα μπροστά. Μας δίνουν τη δυνατότητα να μην ανταλλάσσουμε μόνο χρήμα αλλά περιουσιακά στοιχεία, μετοχές, οτιδήποτε έχει αξία. Όλα αυτά με έναν διάφανο τρόπο, παρακάμπτοντας τους ενδιάμεσους. Δεν παρακάμπτουν μόνο τράπεζες αλλά και δικηγόρους! Έχουν μέσα τους όρους, κανόνες, τιμωρίες, ανταμοιβές και άλλα νομικά ζητήματα εκφρασμένα σε κώδικα. Ο κώδικας του αποστολέα συνδυάζεται με τον κώδικα του παραλήπτη και αυτομάτως επιλύονται τα ζητήματα. Ακόμα είναι λίγοι αυτοί που έχουν αντιληφθεί τις δυνατότητες του blockchain να διεισδύσει στη ζωή μας, όπως το θέμα της κυβερνησιμότητας. Η εφαρμογή στον νόμο έχει πολλές προεκτάσεις στο επίπεδο της κοινωνίας, περισσότερες από το νόμισμα.
Κυρίαρχο ρόλο σε αυτό το οικοσύστημα παίζει το Ethereum. Μια διευκόλυνση που παρέχει το Ethereum (της ίδιας φιλοσοφίας κρυπτονομίσματα είναι τα NEO, EOS) είναι πως πάνω στην πλατφόρμα του blockchain του, μπορούν να δημιουργηθούν άλλα κρυπτονομίσματα. Αυτή η δυνατότητα αποτέλεσε τον καταλύτη για τη φρενίτιδα των ICOs που έλαβε χώρα το 2017. Καθένας που έχει μια ιδέα και θέλει να την εφαρμόσει πάνω σε blockchain, μπορεί απερίσπαστος να εστιάσει στην ανάπτυξη της ιδέας του, εκμεταλλευόμενος τις οικονομίες κλίμακας που παρέχουν οι έτοιμες υποδομές.
Άλλα έχουν σχεδιαστεί ως γέφυρα μεταξύ δανειστή και δανειζόμενου. Φιλοδοξούν να συνάψουν δάνεια μεταξύ των ενδιαφερόμενων χωρίς ενδιάμεσο, χωρίς τραπεζική διαμεσολάβηση. Μπορείτε να φανταστείτε τις επιπτώσεις, αν υπάρξουν αξιόπιστες δανειακές συμβάσεις χωρίς τράπεζες; Όπως είχε πει προφητικά ο Bill Gates, «χρειαζόμαστε την τραπεζική αλλά δεν χρειαζόμαστε πια τις τράπεζες». Ακόμα και ασφάλειες θα μπορούν να συμφωνηθούν χωρίς τη μεσολάβηση ασφαλιστικής εταιρείας. Εξάλλου τι διαφορετικό έχει ένα ασφαλιστικό συμβόλαιο από ένα έξυπνο συμβόλαιο;
Υπάρχουν και άλλες ψηφιακές εφαρμογές, οι οποίες διαφοροποιούνται αρκετά από τις παραπάνω κατηγορίες που αναφέραμε. Όπως για παράδειγμα εκείνα τα κρυπτονομίσματα που προσπαθούν να υπολογίζουν δεδομένα εκτός blockchain, όπως η Chainlink. Νομίσματα που λειτουργούν ως μάρκες μέσα σε ανταλλακτήρια, όπως το Binance Coin.
Υπάρχουν πολλές, τεράστιες δυνατότητες. Είναι δύσκολο να αντιληφθούμε τις επιπλοκές από τώρα. Για την ώρα, απλά η κοινότητα των crypto ανακαλύπτει την επιφάνεια. Σιγά σιγά θα φανερωθούν όλες οι προοπτικές. Το ταξίδι δεν είναι εύκολο, αλλά είναι πολύ υποσχόμενο για τους διορατικούς.
του Βασίλη Παζόπουλου (vpazopoulos@gmail.com)